روایت محمد هاشمی از یک استفاء

روایت محمد هاشمی از یک استفاء

 

روایت محمد هاشمی از یک استفاء

هنوز شاید برخی قدیمی ترها سریال هایی چون پاییز صحرا و آیینه را به یاد داشته باشند که پخش آنها بعضاً انتقادهایی را سبب شد و مسئولین وقت را به استفاء واداشت. استفاء در رابطه با پخش برخی فیلمهای خارجی با تولید داخلی و سریالهایی مانند«پاییز صحرا» و« آیینه» ، « نفوذ» و همچنین پخش آهنگ های موسیقی از صدا و سیما و همچنین مسابقات کشتی. پاسخ حضرت امام خمینی به این استفتاء این بود«نظر نمودن به این قبیل فیلمها و نمایشنامه ها هیچ اشکال شرعی ندارد و بسیاری از آنها آموزنده است و پخش آنها هم اشکالی ندارد و همین طور فیلمهای ورزشی و آهنگ ها اکثراً بی اشکال است. گاهی خلاف به طور نادر دیده می شود که باید بیشتر مواظبت کرد. لکن دو نکته باید مراعات شود: اول آنکه کسانی که گریم می کنند باید محرم باشند و اجنبی حرام است چنین کاری را انجام دهد. دوم آن که بینندگان از روی شهوت نظر نکنند.

محمد هاشمی که در دوران امام خمینی (ره) ریاست سازمان صدا و سیما را عهده دار بود در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران جریان این استفتاء را روایت می کند.

* آقای هاشمی به عنوان رئیس سازمان صدا و سیما در زمان حیات حضرت امام(ره) بفرمایید نظر امام درباره صدا و سیما چه بود؟

- ایشان معتقد بودند صدا و سیما از منظر ترویج آموزه های اسلامی نباید ذره ای کوتاهی کند. حضرت امام درباره سینما هم معتقد بودند که محتوای آن مهم است والا خود ابزاری بیش نیست و می فرمودند ما با سینما مخالف نیستیم با ابتذال مخالفیم.

* دلیل استفاء شما از حضرت امام(ره) درباره صدا و سیما چه بود؟

- در سال 60 جامعه روحیه انقلابی داشت وزمان، زمان جنگ بود و کشور شرایط خاصی داشت و بالتبع صدا و سیما هم با اظهارنظرهای متفاوتی از سوی مراکز دینی، حوزه ها و گروهها اسلامی مواجه شده بود و سلایق و دیدگاه های متفاوتی وجود داشت که باید مورد توجه قرار می گرفت. گروهی هم بودند که می خواستند رسانه ملی مطابق با سلایق آنها اداره شود که عملاً چنین کاری غیر ممکن بود این مسائل در جمع مدیران صدا و سیما مورد بحث قرار گرفت و بنابراین شد که به لحاظ مباحث شرعی که متمایز بود به دیدگاه و فتوی امام(ره) عمل کنیم. در سال 66 فشارها روی ما بیشتر شد و همین زمان مصادف بود با پایان دوره شورای سرپرستی که مدیر اجرایی سازمان را انتخاب می کرد. با تشکیل شورای جدید که از نظر دیدگاه با شورای قبل که قریب به شش سال با حضرت امام(ره) کار کرده و دیدگاه های ایشان را می دانست، تفاوت داشت ضمن آنکه جوسازی های سنگینی هم علیه صدا و سیما صورت می گرفت و بخصوص درباره فیلم ها، سریال ها ومسابقات و حتی این موضوع به تریبون های نماز جمعه کشیده شد و آیت الله محمدی گیلانی در یکی از سخنرانی های پیش از خطبه درباره موسیقی و مجریان صدا و سیما تاکید کردند که باید طبق تحریر الوسیله امام عمل شودو در واقع عملکرد صدا و سیما را خلاف فتوای امام(ره) است.این موضوع برای ما خیلی سنگین بود و به همین دلیل شورای سرپرستی صدا و سیما نامه ای خدمت حضرت امام نوشتند، علاوه بر آن من فردای روز جمعه ای که خطبه های آیت الله محمدی گیلانی پخش شد، شرفیاب خدمت امام شدم و عرض کردم که حتماً خطبه های روز گذشته را شنیده اید، تکلیف ما چیست؟ ما که نمی خواهیم آخرتمان را به دنیای دیگران بفروشیم و اینکه برخی فقهای شورای نگهبان ما را تکفیر کنند برای ما سنگین است. امام فرمودند« سوال کنید پاسخ آن را کتباً به شما ارسال کنم و بنده هم این کار را انجام دادم و راجع به تمامی سریال هایی که در آن زمان پخش می شد مانند پاییز صحرا که در آن زمان بسیار مورد مناقشه بود و برخی برنامه های ورزشی مانند کشتی که گفته می شد خانم ها نباید نگاه کنند از ایشان پرسیدم. حضرت امام(ره) هم در پاسخ بدین مضمون مرقوم فرمودند « نظر نمودن به این قبیل فیلمها هیچ اشکالی شرعی ندارد و حتی بسیاری از آنها آموزنده است. لکن دو نکته را باید تذکر داد اول آنکه اجنبی گریم نکند، دیگر آنکه بینندگان از روی شهوت نظر نکنند. این پاسخ امام (ره) به من و مرحوم آقای فردوسی پور رئیس شورای سرپرستی آن زمان بود که در حقیقت آبی بود بر آتش بسیاری که نقدهایی که بی جا صورت می گرفت.

* آیا می توان این فتوای امام را ناشی از نگاه متفاوت ایشان دانست؟ در واقع می توان گفت نوعی نگاه روشنفکرانه و در تضاد با تحجرگرایی بود؟

- بله دقیقاً. خاطرم هست درباره سریال اشک تمساح با شورای سرپرستی اختلاف ایجاد شد واقعی و حتی مدیر شبکه پخش آن را قطع کرد از حضرت امام(ره) سئوال کردیم ایشان فرمودند در تهیه سریال ممکن است خلاف شرع واقع شده باشد ولی پخش آن خلاف شرع نبوده است.

*درباره ورزش کشتی چطور؟

- پخش برنامه های ورزشی اعم ازکشتی–فوتبال ویا وزنه برداری راکه (بعضاً مورد انتقاد بود) بلااشکال می دانستند.